Podczas wykonywania figur akrobacyjnych na paralotni ciało pilota doprowadzane jest do granic jego fizycznej wytrzymałości. Po raz pierwszy powstało opracowanie, które analizuje wpływ adrenaliny, tętna i działających przeciążeń na pilota paralotni. Latającymi królikami doświadczalnymi byli m.in. Markus Gründhammer i Michael Nesler. Każdy licencjonowany pilot doświadczył niemałych przeciążeń, choćby w zwykłej spirali. Może więc sobie wyobrazić jak ogromne siły działają na pilota acro – zarówno fizyczne jak i psychiczne granice ludzkich możliwości zostają osiągnięte.
Aby poznać jakie wymagania musi spełniać ludzkie ciało podczas takich figur, jak np. symetryczny SAT, asymetryczny SAT czy tumbling, czterech pilotów zostało poddanych badaniom podczas serii ekstremalnych lotów. Markus Gründhammer („Acrominator”, szef Wings Of Change) latał solo. Michael Nesler (konstruktor m.in. skrzydeł Independence) latał tandemem. Doświadczeni piloci latający rekreacyjnie - Richy Gastl, i Bernhard Schuster, bawili się w role tandemowego pasażera.
Poza ryzykownymi manewrami, jak np. spirala śmierci, badaliśmy również zwykłe spirale wykonywane często przez rekreacyjnie latających pilotów. Nasze badania dostarczyły bardzo ciekawych informacji a uczestnicy byli zaskoczeni wynikami – głównie gdy chodziło o wymogi z punktu widzenia medycyny. Mierzonymi wartościami były: poziom hormonów we krwi (adrenalina, neoadrenalina), przeciążenie i tętno.
Szczęście się do nas uśmiechnęło - mimo złych prognoz pogody loty testowe przeprowadziliśmy pod koniec grudnia w miejscowości Kreuzjoch w dolinie Stubai, w Austrii.
SERCE I MOCZ
Zanim jednak mogliśmy zacząć, nasi piloci musieli poddać się rygorystycznej diecie - by uniknąć niedokładności pomiarów poziomu adrenaliny i neoadrenaliny, czekolada nie mogła być spożywana przynajmniej pięć dni przed testami. Ciężka rzecz dla niektórych. By móc porównywać dane z poszczególnych dni testów, każdego ranka pobierano i badano próbki moczu pilotów. Zaraz po wylądowaniu próbki moczu pobierano ponownie. Pozwoliło to zmierzyć zmiany poziomu hormonów we krwi spowodowane wykonywanymi akrobacjami.
Informacje o przeciążeniach zostały przygotowane przez Michaela Neslera. G-meter transmitował dane z lotu w czasie rzeczywistym bezpośrednio do naszego laptopa na lądowisku.
Każdy pilot musiał dwukrotnie wykonać z góry ustaloną akrobację: asymetrycznego SATa, symetrycznego SATa, tumbling i spiralę lub spiralę śmierci. Aby zebrać dane o pracy serca, każdy pilot latał z miernikiem tętna.
WYNIKI ADRENALINA I NEOADRENALINA
Psychiczne i fizyczne nadwyrężenie prowadzi do synchronicznych zmian poziomu niektórych hormonów we krwi. Poziom adrenaliny jest wykładnikiem napięcia psychicznego – podnosi się drastycznie podczas latania akrobacyjnego. Weźmy na przykład Richiego Gastla, który podczas naszych testów wykonał swój pierwszy w życiu tumbling – jego poziom adrenaliny podniósł się o 807%
Ilość neoadrenaliny w strumieniu krwi świadczy o poziomie fizycznego wysiłku. Nasze badania wykazały znaczącą różnicę tylko w przypadku gdy próbka moczu pobrana wieczorem została porównana z próbką poranną. U Michaela Neslera różnica ta wyniosła 683%. Ja nerwowy jest pilot i jak ogromnemu stresowi jest poddawany świadczy iloraz poziomu neoadrenaliny i adrenaliny. Iloraz ten, u Bernharda Schustera był najniższy i wynosił 1.5 po jego pierwszym locie. Najwyższy, 1.97, odnotowano u Michaela Nestlera po jego drugim locie. Te małe liczby ukazują, że latanie akrobacyjne to ogromne stresująca sytuacja. Piloci znajdują się w hiper-nerwowym świecie. Ekstremalnie wysokie poziomy adrenaliny mogą doprowadzić do błedu pilota podczas manewru, co doprowadzi ostatecznie do bardzo groźnej sytuacji podczas lotu. To jest główny powód dlaczego akrobacje powinny być wykonywane tylko przez bardzo doświadczonych pilotów, którzy regularnie testują swoje możliwości.
Interesującym jest, że bardzo doświadczeni piloci acro, tacy jak Markus Gründhammer nie odnotowali prawie żadnego wzrostu poziomu adrenaliny. Maksymalny wynik jaki uzyskano w jego przypadku to 172%. Dla przypomnienia - Richie Gastl +807% podczas wykonywania pierwszego tumbling w życiu! Oczywistym (zrozumiałym) staje się fakt, że regularny trening pomaga przyzwyczaić organizm do nietypowych sytuacji.
PRZECIĄŻENIA
Przeciążenia były kolejnym, ważnym elementem badanym podczas naszych testów. Odnotowaliśmy do 5.4G podczas tumblingu Marcusa Gründhammera i 3.3G podczas asymetrycznego SATa. Odnotowaliśmy również większe przeciążenia podczas testów. Jeden tumble dał wynik aż 6.3G. Ponieważ jednak były to przeciążenia chwilowe, trwające od 0.5 do 1.5 sekundy, nie miały trwałego wpływu na ciało pilota. Profesjonalni piloci, których badaliśmy, niełatwo uzyskują efekt blackoutu (G-lock) podczas bardzo dużych przeciążeń. Jednakże większość figur acro prowadzi do nagłych zmian wartości przeciążeń co może negatywnie wpłynąć na odporność pilotów. Dlatego też mniej wyszkoleni piloci podczas wykonywania radykalnych(ekstremalnych) manewrów często ulegają zawrotom głowy, tunelowemu widzeniu, widzą wszystko w szarości, kolejnym etapem po szarości jest ciemność. Ostatecznie następuje utrata przytomności!
BICIE SERCA
Tutaj wyniki są również zdumiewające: ekstremalnie wysoki puls. Maksymalny jaki odnotowano to 173+/-13 uderzeń na minutę, i średni 135.5+/-14.5 uderzeń na minutę.
Tak ekstremalne wyniki były wcześniej odnotowywane tylko dla ludzi uprawiających sporty wytrzymałościowe a ilość uderzeń na minutę w ich przypadku była zbliżona do maksymalnych, które zmierzyliśmy u naszych pilotów testowych. Ryzyko ataku serca
jest bardzo wysokie!
WNIOSKI
Każdy pilot wykonujący akrobacje paralotniowe powinien zapoznać się z wynikami (wnioskami z) tych oto badań. Naszym celem było dokonanie wglądu w ludzki organizm, zbadanie jak ciało pilota reaguje podczas akrobacji. Wspomniany wcześniej efekt nadwyrężenia nie powinien zostać zlekceważony. Niewytrenowani piloci mogą nie wytrzymać przeciążeń rzędu 5.4G osiąganych np. podczas tumblingu czy 3.3G podczas asymetrycznego SATa. Wpływ tak ogromnych przeciążeń może mieć poważne konsekwencje.
Również medyczne aspekty powinny być brane pod uwagę przez pilotów chcących latać akrobacyjnie – zebrane dane są bliskie granicom możliwości ludzkiego organizmu. Nawet w przypadku bardzo doświadczonych pilotów sugerujemy przebywanie tylko pod wpływem krótkotrwałych przeciążeń. Widzieliśmy ekstremalne wartości pulsu u Markusa Gründhammera na poziomie 186 uderzeń na minutę podczas spirali śmierci, jak również wysokie średnie u Richiego Gastla na poziomie 150 uderzeń na minutę.
Tak ogromne obciążenia wymagają od pilotów by byli w doskonałej kondycji zdrowotnej. Jako trening uzupełniający sugerujemy pływanie lub jogging.
Artykuł udostępniony dzięki Markusowi Gründhammerowi (Wings of Change)
Tłumaczenie: Jarek Borowiec
Korekta: Michał Radwański